Floransa-Signoria Meydanı’ndaki Dev Kaplumbağa Heykeli

Searching for Utopia

Güzel bir Nisan sabahı Floransa’nın Signoria Meydanı’ndan geçenler önceki gün orada olmayan bir şeyle karşılaştılar: Gösterişli dev bir kaplumbağa heykeli. Altın
renginde, pırıl pırıl parlayan heykel, üzerinde kaplumbağanın dizginlerini tutan bir adam figürüyle, Rönesans şaheserleriyle dolu, “açık hava müzesi” tabir edilen Signoria Meydanı’nın ortasında bir kaideye oturtulmuştu. Heykel, Boboli Bahçeleri'nde yer alan, kaplumbağa üzerine oturmuş Nano Morgante’yi (Cosimo I  de’Medici’nin cücesi) tasvir eden Valerio Cigoli’nin Küçük
Baküs’ün Çeşmesi (Fountain of the Little

Fountain of the Little Bacchus

Bacchus-1560) isimli heykeli ile çarpıcı bir benzerlik taşıyordu. ('Nano Morgante' kaynaklarda “court dwarf” olarak geçiyor, saltanat içerisinde bir çeşit prestijli rütbe olarak görülüyor, Kralın Soytarısı gibi)

Equestrian Monument of Cosimo I

Kaplumbağa, Medici Ailesi'nin “Yavaşça acele et” (Hurry slowly) olarak çevirebileceğimiz mottosunu simgeliyor ve Floransa’nın çeşitli yerlerinde çeşitli tasvirlerle karşınıza çıkıyor. Bir süvariye öykünüyor gibi görünen Signoria’daki heykel, 1569’da Toskana’nın Grand Dükü olan Cosimo I de’Medici’yi atının üstünde, ordusunun başında savaşa giderken tasvir eden Giambologna’nın “Cosimo I Süvari Anıtı” (Equestrian Monument of Cosimo I) heykelinin önüne konmuş. Kaplumbağa heykelinin yaratıcısı, çağdaş sanatın en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilen Belçikalı sanatçı Jan Fabre, heykelin yerini ve konusunu kullanarak, Rönesans ve günümüz arasında bir bağ kurmayı amaçlamıştır. Ayrıca, Rönesans sanatının özelliklerinden biri olan kendinden bir parçayı eserde yansıtma geleneğine de uymuş, kaplumbağanın üzerine süvari olarak kendisini oturtmuştur.  

Söz konusu kaplumbağa heykelimizin adı “Searching for Utopia” (Ütopyayı Aramak/Keşfetmek?). Jan Fabre’ın “Spiritual Guards” (Kutsal Muhafızlar/Koruyucular?) sergisinin bir parçası olarak 15 Nisan 2016 tarihinde meydana yerleştirilen 2 parçadan biri. Diğeri, aynı meydandaki Palazzo Vecchio’nun (Eski Saray) önüne konan “Bulutları Ölçen Adam” heykeli.

Bulutları Ölçen Adam

“Bulutları Ölçen Adam” heykeli, bir merdivenin tepesine çıkmış, yukarı kaldırdığı cetvele bakan bir adamı tasvir ediyor. Donatello’nun “Judith ve Holofernes” heykeli ile Michaelangelo’nun David heykelinin (replika) arasına konmuş. Heykelin boyu 285 cm, yarısının merdiven olduğu ve adamın kollarını havaya kaldırdığı düşünülürse, konu adamımızın boyu, diğer heykellerin yanında (David’in boyu 517 cm) oldukça ufak kalıyor. Bu heykeller arasında küçücük kalan heykelin, boyutun göreceli olduğunu vurgulamak için buraya konduğu şeklinde bir yorum var, yani; Adam bulutları ölçmeye, David veya ‘Judith ve Holofernes’ veya Arnolfo Kulesi’nden (önüne konduğu Eski Sarayın kulesi) daha uzak/yakın değil. Konduğu yer için bir başka yorum ise, tezatlığı vurgulamak; David Goliath’ı, Judith Holofernes’i yenerek amaçlarına ulaşmışlardı, oysa bu adamın amacına ulaşması, yani bulutları ölçmesi mümkün değil.

Bulutları Ölçen Adam ve David

Serginin tamamı (diğer bir parçası Eski Saray'ın içinde, devamı ise Forte di Belvedere’de) 2 Ekim 2016 tarihine kadar açık (idi).

Jan Fabre’ı merak edenlere: http://blog.ifistanbul.com/guzelligin-kolesi-sanatin-gerillasi-jan-fabre/